|
12 stycznia 2007
Park Krajobrazowy Bory Stobrawskie (13.10.2005) GW TurystykaPark Krajobrazowy Bory Stobrawskie: niebo w papli i nie tylko
Na ciekawych (i łatwych) szlakach zobaczymy rzadkie rośliny i ptaki, oczka wodne i prastare dęby
Wszystkie rezerwaty Stobrawskiego Parku Krajobrazowego leżą w jego zachodniej części (gminy powiatu brzeskiego i fragment powiatu oławskiego). Leśna Woda chroni las mieszany, Śmiechowice - 200-letnie modrzewie europejskie, Czapliniec - kolonię lęgową czapli siwej, Odra i Barucice - las liściasty z rzadkimi roślinami. Najpiękniejszy i łatwo dostępny jest rezerwat Lubsza, przy drodze krajowej nr 39 (między Brzegiem a Namysłowem). Można tu podziwiać olbrzymie, stare buki, a niektóre partie lasu mają niemal puszczański charakter - to pozostałość po Puszczy Śląskiej, należącej do piastowskich książąt brzeskich. Występują rzadkie gatunki ptaków, jak siniak, dzięcioł zielonosiwy i muchołówka białoszyja.
Ścieżka rowerowa, ok. 40 km (rezerwaty Odra i Czapliniec)
Najpopularniejsza, łatwa i bogata w przyrodnicze niezwykłości. Zaczyna się w Popielowie (dojazd pociągiem Wrocław-Opole przez Jelcz-Laskowice). Szlak nie jest oznakowany, ale z mapką się nie zgubimy. Ze stacji PKP jedziemy przez centrum wsi, za stacją paliw skręcamy w kierunku Wielopola i dalej w kierunku widocznych z daleka nadodrzańskich wałów przeciwpowodziowych. Tuż za wałami wyjedziemy na rozległe starorzecze Odry, zwane Gęsim Stawem. Są tu stanowiska chronionych roślin wodnych: grzybienia białego i grążela żółtego. Wracamy za wały i jadąc wzdłuż nich kilkaset metrów, docieramy do międzywala, często zalewanego przez rzekę. Następnie skręcamy leśną drogą w lewo, mijamy kilka oczek wodnych i trafiamy na drogowskaz w kierunku dębu Klara. Ten kawałek szlaku jest dość trudny, więc zostawiamy rowery i kilkadziesiąt kroków idziemy pieszo. Potężny dąb rośnie na skraju jednego z oczek wodnych, jest znanym w okolicy pomnikiem przyrody, opiewanym w legendach. Jedna z nich mówi o dramacie dwojga kochanków: chłopiec zginął z rąk ojca swej ukochanej, a ten na miejscu tragedii posadził dąb, by ukoić ból córki.
Nad Żydówką trafimy na las pełen wierzb, topoli i wiązów. Zobaczymy m.in. jarząb szwedzki - bardzo rzadkie u nas drzewo i wiele gatunków roślin leczniczych: barszcz zwyczajny, żywokost lekarski, starzec jakubek, gorysz pagórkowy, zawciąg pospolity. Poruszając się ostrożnie, możemy podglądać brodzącą czaplę siwą, polującego błotniaka stawowego, czatującą kanię czarną albo usłyszeć charakterystyczne głosy derkacza czy bekasa.
http://stobrawa-rybna.eko.org.pl/rowerowa.htm
Ścieżki przyrodnicze (rezerwaty Odra i Czapliniec)
W Stobrawskim Parku Krajobrazowym jest ich 11 (mapkę z zaznaczonymi trasami dostaniemy w administracji SPK w Ładzy). Rozpoczynamy we wsi Kolonia Popielowska, dokąd z Opola najwygodniej dotrzeć autobusem. Wędrówka pokrywa się z opisaną trasą rowerową i można ją zakończyć na przystanku PKS w Starych Kolniach.
Amatorom forsownej włóczęgi proponuję tuż za Czaplińcem przejść przez tamę na Stobrawie i iść dalej lewym brzegiem rzeki. Zobaczymy wiekowe turzycowiska i grądowe zalesienia na terenie polderu Stobrawa-Rybna. We wsi Stare Kolnie można wrócić przez most na drugą stronę rzeki i dojść aż do rzeczki Sitnica, którą można pokonać w bród. Za rzeczułką wejdziemy w niewielki zagajnik, gdzie trafimy na pozostałości kilkusetletniej stanicy rycerskiej w widłach Stobrawy i Sitnicy - wały ziemne i pozostałości fosy.
http://www.popielow.pl
http://stobrawa-rybna.eko.org.pl
Trasa rowerowa - szlak czerwony, ok. 45 km (gmina Pokój)
Rozpoczyna się w Pokoju (największa miejscowość w parku) przy ul. Wojska Polskiego. Prowadzi przez wsie: Jagienna - przysiółek Wilcza Buda - Zagwiździe - Grabice - Młodnik - Radomierowice - Święciny - Dąbrówka Dolna - Domaradzka Kuźnia - Paryż - Pokój, ul. Wojska Polskiego. W większości mijanych wsi spotkamy chaty kryte gontem i strzechą, przydrożne krzyże oraz zabytkowe kapliczki. W Dąbrówce Dolnej warto zatrzymać się na dłużej. Aleja starych dębów poprowadzi nas w kierunku Szubiennika - łąk zmeliorowanych jeszcze przez Niemców, gdzie jest tzw. użytek ekologiczny. W gęstwinie turzyc żyje tam żaba trawna, a miłośnicy ptaków mają duże szanse trafić na derkacza, bekasa czy świerszczaka. Na temat Szubiennika zachowały się liczne ustne przekazy. Według jednego z nich mieli tam być wieszani szabrownicy i dezerterzy z armii napoleońskiej podczas jej odwrotu po nieudanej wyprawie na Moskwę. O tym, że część wojsk Bonapartego stacjonowała w tych stronach, może świadczyć nazwa "Paryż", jaką nadano niegdyś jednej z pobliskich osad. Kiedy podczas rowerowej wycieczki po parku szukałem świeżej prasy, w jednej z wiosek usłyszałem: - W Paryżu gazet pan nie kupi. Ciekawe, czy można je dostać w innych europejskich miejscowościach Opolszczyzny? Niedaleko od Paryża jest wieś Włochy, a 30 km w przeciwnym kierunku miejscowość Węgry.
http://www.wrotaopolszczyzny.pl/pl
http://www.sp4namyslow.republika.pl/pomniki/pokoj.htm
Pokój, czyli z miasta wieś
Obecną stolicę gminy założył w 1748 r. książę Karol Wirtemberski, któremu spodobały się tutejsze lasy pełne zwierzyny łownej. Niebawem w osadzie Krogulna urządzono zwierzyniec i pałacyk myśliwski, a kilka lat później w dzisiejszym Pokoju wybudowano okazałą rezydencję wzorowaną na pałacu w Karlsruhe w Badenii-Wirtembergii. Dookoła gwiaździście rozrosło się miasteczko, otrzymując w 1820 r. prawa handlowe. Wyjątkowe walory klimatyczne tych terenów wkrótce docenili Niemcy. By leczyć płuca i choroby reumatyczne przybywali do Karlsruhe (dawna nazwa Pokoju) aż z Bawarii i Nadrenii. Miasteczko kwitło przez dziesiątki lat. Powstawały lecznice, pensjonaty i restauracje. Już w drugiej połowie XVIII w. w Pokoju rozpoczęto zakładać park - francuski ogród barokowy i założenie w stylu angielskim można podziwiać do dzisiaj (umieszczono je w spisie zabytków architektury). W ogrodach zachowały się budowle parkowe, kilka egzotycznych okazów drzew i najstarsza w Polsce sosna wejmutka - ma ponad 210 lat, obwód 5 m. Na jednej z wysp parkowego stawu zachowały się ruiny starej herbaciarni, a w innym miejscu żelazny odlew wielkiego śpiącego lwa z 1864 r. We wsi jest kościół ewangelicki im. Księżnej Zofii z 1775 r. z wieżą z zegarem piaskowym. Ołtarz zdobią religijne obrazy mistrzów Beuthesa ("Ostatnia wieczerza") i Ernsta ("Zmartwychwstanie"). Ściany kilku najstarszych w okolicy budynków powstały w tradycji muru pruskiego. W gminie jest kilka pomników upamiętniających ofiary wojen. Miejscowa Ochotnicza Straż Pożarna niedawno świętowała jubileusz stulecia.
http://www.gminapokoj.pl
Niebo w papli
Na Opolszczyźnie jada się dużo ziemniaków, klusek, kapusty i wieprzowiny. Popularne są wędzonki, wątrobiane kiszki, salcesony i krupnioki. Na co dzień używa się nazw: puńczka (kiszona kapusta duszona z ziemniakami, boczkiem i przyprawami), moczka (pudding z bakaliami), wurszt (wędliny), nudle (kluski), szneki (słodkie bułki), a także modro kapusta czy kołoc (kołacz).
Kuchnia Śląska, Dobrzeń Wielki
Główne danie to „Niebo w patli” (patla to gęba) - polędwiczki wołowe, filet drobiowy, pieczarki, papryczka, sos śmietankowy, kluski śląskie i zestaw trzech sałatek z kapusty - 28 zł, tel. (0-77) 469 50 80, http://www.kuchniaslaska.opole.pl
Zajazd Pod Borem (przy drodze wylotowej z Pokoju do Namysłowa)
Kluski śląskie z roladką wołową i kapustą (czerwoną lub zasmażaną) - 16 zł, pieczeń z dzika - 25 zł, krupnioki opiekane w tłuszczu z cebulą - od 5 zł, tel. (0-77) 469 30 94, http://www.pod.borem.prv
Gospodarstwo agroturystyczne Judyta, Dąbrówka Dolna
Specjalność kuchni to pierogi: z kapustą, mięsem, jagodami, maślakami lub bryndzą, z pasztetem z dziczyzny, z móżdżkiem i podrobami, ze słonym śledziem i inne, zależnie od pory roku, kaprysów gości czy mody.
Pewien mecenas z Kostomłotów przywiózł tu kiedyś busem połowę wrocławskiej palestry na degustację pierożków syberyjskich (pielmieni, znane od Bugu po Kamczatkę i od Murmańska po Samarkandę, też można tu zamówić).
ul. Święcińska 39, 46-036 Dąbrówka Dolna, tel. (0-77) 469 82 51, nocleg z pełnym wyżywieniem - 35 zł od osoby, http://www.eunika.pl
Coraz więcej
Parki krajobrazowe obejmują ok. 10 proc. terytorium naszego kraju. Wraz z parkami narodowymi, rezerwatami i innymi obszarami ekologicznej troski, pod ochroną jest już ok. 34 proc. powierzchni Polski.
Park Krajobrazowy Bory Stobrawskie
Ma ponad 50 tys. ha i obejmuje 12 gmin północnej Opolszczyzny. Główne jego bogactwo to lasy (78 proc. powierzchni) wypełniające doliny Stobrawy (prawy dopływ Odry) i rzek należących do jej zlewiska: Brynicy, Budkowiczanki, Bogacicy, Żydówki. Oprócz rzek dużo tu starorzeczy, oczek wodnych, terenów zalewowych, torfowisk, rowów melioracyjnych i stawów rybnych (okolice Krogulnej, Pokoju, Krzywej Góry). Hoduje się karpie, szczupaki, sandacze, amury, węgorze. Niektóre stawy do dzisiaj noszą imiona byłych włodarzy tych ziem. Mamy więc Zofię, Matyldę, Augusta czy Wilhelminę.
Występuje ok. 40 gatunków chronionych roślin i tyle samo bardzo rzadkich, ok. 170 gatunków ptactwa lądowego i wodnego, w tym kilkanaście rzadkich i zagrożonych wyginięciem. W okolicy gniazdują rybołowy, kormorany, orzeł bielik, czapla siwa i krwawodziób. Na terenach bagiennych, lesistych wydmach, mokrych łęgach rośnie turzyca sztywna, grążel żółty, rzadkie paprocie i kruszyny. Występuje unikalne siedlisko murawy szczotlichowej i kukułki szerokolistnej, rzadkiej w naszym klimacie, chronionej rośliny z rodziny storczyków. A z fauny - tygrzyk paskowany, wydra, kumak nizinny, a także pokląskwa, krakwa, potrzeszcz i dziwonia.
Stobrawski Parki Krajobrazowy, ul. Reymonta 3, 46-034 Ładza, tel./faks (0-77) 469 35 50, e-mail: opolpark@eko.org.pl
http://www.opolskieparkikrajobrazowe.pl
Wiesław Karliński
http://serwisy.gazeta.pl/turystyka/1,50348,2966549.html
|
|
|
|
|
